Uit en thuis

Uit en thuis (1)


Zondagochtend om half zeven fietsten Sjon en ik in het aardedonker weg uit Finisterre. Zondagmiddag waren we weer terug in Santiago, 85 kilometer verderop. Op eigen kracht. En maandag aan het begin van de avond was ik weer in het huis waar ik op 17 juli de deur achter me dicht trok.

Het was een razendsnelle terugreis met vliegtuig en trein. Het is moeilijk te bevatten. Als je fietst - en voor wandelaars geldt dat nog meer - is je gevoel voor tijd, ruimte en afstand heel anders dan als je vliegt. Onvergelijkbaar. Heel zintuigelijk: je ziet, hoort, ruikt en voelt elke meter voorbij gaan - zeker als je met 6 of 7 kilometer per uur een berg opkruipt, hijgend, druipend van het zweet, geregeld met de grootst mogelijk inspanning en soms met pijn in je benen of aan billen, schouders of handen. Fietsen naar Santiago is een zeer fysieke bezigheid, vooral in de Pyreneeën en de bergen van Noord-Spanje.

De 3000 kilometers die ik in vier weken fietsend heb overbrugd schoten maandag in een paar uur voorbij. Ik ben weer terug op de plek waar ik woon en werk en waar ik me straks weer van de ene afspraak naar de andere haast, gedragen door auto, e-bike en liften, geprikkeld door het nieuws in kranten en op radio en televisie en door tientallen e-mails en andere soorten berichten per dag, waarvan de afzender bijna altijd binnen een etmaal antwoord verwacht, en meestal sneller.

Ik heb flink doorgefietst op weg naar Santiago en Finisterre, maar ik zal de traagheid en de aardsheid van dat ongemotoriseerde bestaan missen. Meer dan in 2013, na mijn eerste Camino.


Uit en thuis (2)

In Finisterre waren we zondag 12 augustus niet de enigen die om half zeven al actief waren. In het donkere dorp stond een man een soort ochtendgymnastiek te doen, midden op straat. Ook wandelaars waren al begonnen aan hun dagtocht, of maakten aanstalten dat te doen. Op een beboste helling een paar kilometer buiten Finisterre liep een vrouw alleen, met een lantaarntje dat op haar hoofd was bevestigd.

Wandelaars beginnen eerder dan fietsers. Er zijn er in heel Spanje elke dag duizenden die hun eerste kilometers in het donker lopen en niemand lijkt zich daar onveilig bij te voelen. Hoe anders is dat - ook dat - in Nederland!


Uit en thuis (3)

Dinsdagochtend vroeg tussen Rabanal en Cruz de Ferro - het woei hard (tegenwind) en het was niet meer dan 12 graden - werden we ingehaald door Patrick (46) en Bjarne (16), vader en zoon uit Delft. Om de gedachten te bepalen: Rabanal ligt op ruim 1100 meter hoogte en Cruz de Ferrro op meer dan 1500. Het hoogteverschil moet in minder dan 10 kilometer worden overbrugd, dus het was hard werken op de flanken van die berg, in de kou en met die striemende tegenwind.

We hebben twee dagen met Patrick en Bjarne opgetrokken. Die eerste dag eindigden we in Cebreiro, een bergdorp dat volledig leeft van de Camino. Er staan 20 huizen en die staan er al eeuwen. Bijna elk huis biedt onderdak aan pelgrims, door bedden en of kamers te verhuren of eten en drinken te serveren. De andere huizen verkopen souvenirs of etenswaren. En natuurlijk staat er een prachtige oude kerk.

Vanuit Cebreiro is het ruim 200 naar Santiago. Het is een van de drukste pleisterplaatsen op de route, ook al omdat er in de directe omgeving geen andere plekken om te overnachten zijn.

Ergens onderweg vertelde Patrick dat hij de Camino in naam van zijn vader fietste, die jong was overleden, voor hij zijn voornemen de Camino te fietsen had kunnen realiseren. Er is een officiële aanduiding voor als je in naam van een ander reist: vicarie pro. Patrick beschikte over een verklaring van de Rooms-Katholieke kerk, die hij in Santiago kon laten zien, zodat zijn vaders naam, en niet die van hem zelf zou worden omgeroepen op de pelgrimsmis in de kathedraal van Santiago.

Patrick, Bjarne, Sjon en ik overnachtten woensdag in Palas del Rey, een kleine 80 kilometer voor Santiago. Donderdagochtend vroeg namen we afscheid: vader en zoon wilden getweeën Santiago binnen fietsen en vertrokken een uurtje eerder dan wij.

‘s Middags zagen we elkaar weer: ze stonden te wachten op het grote plein voor de kathedraal, waar alle pelgrims zich verzamelen.

Patrick en Bjarne stopten hun Camino in Santiago. Zondag vlogen zij naar huis. Ze waren als helden ontvangen, berichtte Patrick me vandaag. Verdiend!



Uit en thuis (4)

Over helden en heldinnen gesproken:

Woensdagmiddag, tijdens de beklimming van een lange helling, reden we een jonge vrouw achterop. Ze vertelde dat ze uit Würzburg kwam, 2500 kilometer had afgelegd en vier weken onderweg was. Haar relatie was na twaalf jaar stukgelopen en ze had behoefte aan bezinning en aan afstand van de ‘Alltag’, dat mooie Duitse woord, waar in de Nederlandse taal geen equivalent voor bestaat.

Wij reden samen verder. Wij stopten die dag in Palas del Rey, zij fietste nog een eindje door.

Donderdag troffen we elkaar weer, in Santiago. En zaterdag opnieuw, in Finisterre. We aten gedrieën een hapje op een terras aan de haven. Zij had besloten zondag de bus terug te nemen, wij wilden ook dat laatste stuk fietsen.

Zondag liepen we door een drukke winkelstraat in Santiago, en daar volgde de vierde ontmoeting. En nu is ook zij weer thuis, in Duitsland. Dappere, beresterke Teresa!


Uit en thuis (5)

De afgelopen weken heb ik twee boeken over Santiago de Compostela gelezen: Camino, van Graeme Simsion en Anne Buist, en De omweg naar Santiago, van Cees Nooteboom. Het eerste boek is uit 2017 en leest lekker weg. Het boek van Nooteboom is een kwart eeuw oud en bevat een aantal reisverhalen. Sommige prachtig, erudiet en onderhoudend, andere wijdlopig en slaapverwekkend.

Het eerste boek stelt de Camino voor als een ding of wezen dat iets doet met de reiziger; een handelend femomeen. Ik geloof daar niet zo in (het is natuurlijk allemaal een kwestie van geloof), maar ik ben er wel van overtuigd dat de Camino de reiziger dwingt tot bezinning. Of je nu 3000 kilometer fietst of 800 kilometer loopt: weken de tijd om alles wat je bezighoudt, zorgen baart of plezier, verdriet, pijn, angst of geluk bezorgt eindeloos te overdenken, beschouwen, beleven.

De dingen worden er niet anders van. Op sommige momenten denk je dat je het allemaal precies doorgrondt, maar uiteindelijk - dat wil zeggen: zo is het mij nu twee keer vergaan - blijft het een kwestie van doormodderen en er het beste van proberen te maken.

Grote en diepe inzichten? Misschien komen ze nog. Ik vind het gewoon fijn om vast te stellen dat ik een heel eind kom, op mijn 60e en op eigen kracht, en dat er onderweg veel moois en bijzonders valt te beleven.